Giáo dục giới tính đóng vai trò cực kỳ cần thiết trong sự phát triển toàn diện của mọi cá nhân. Ở mỗi lứa tuổi, phụ huynh cần hiểu tâm lý của trẻ để lựa chọn phương pháp giáo dục sao cho phù hợp. Nếu bạn đang hoặc sắp làm cha mẹ mà vẫn còn loay hoay trong vấn đề này thì nhớ xem hết bài viết dưới đây nhé. Chúng tôi sẽ chia sẻ với bạn cẩm nang giáo dục giới tính chi tiết, phù hợp với từng độ tuổi.
1. Vì sao vấn đề giáo dục giới tính vẫn chưa phổ biến tại Việt Nam?
Thực tế tại Việt Nam ta, không chỉ cha mẹ mà nhiều thầy cô giáo vẫn còn giữ tư tưởng rằng giáo dục giới tính là một lĩnh vực nhạy cảm, cấm kỵ. Có không ít những quan điểm truyền thống về giáo dục coi đó là vấn đề cá nhân và không cần thiết phải chia sẻ với các bạn nhỏ. Theo họ, việc truyền đạt những kiến thức về giới tính sẽ làm hư con trẻ và “trẻ lớn tự khắc sẽ biết thôi”.
2. Những hệ lụy điển hình khi trẻ không được giáo dục giới tính kịp thời
“Không nên vẽ đường cho hươu chạy!”. Đây là câu trả lời phổ biến của nhiều bậc phụ huynh khi nhắc đến vấn đề giáo dục giới tính. Họ thường hay lảng tránh trả lời những thắc mắc của con cái về sự khác biệt giữa nam và nữ, về tình yêu, tình bạn... Thực tế, là bậc cha mẹ, chúng ta phải có trách nhiệm “vẽ đúng đường để hươu chạy”.
Thiếu hiểu biết về giáo dục giới tính giống như một quả bom nổ chậm. Chúng ta đã nghe qua rất nhiều trường hợp nữ sinh bị xâm hại, sau đó bị trầm cảm và thậm chí là không thiết sống nữa. Cũng có không ít các cặp đôi quan hệ và có thai khi chưa đủ tuổi, chưa đủ khả năng kinh tế. Sau đó, vì sợ gia đình la mắng, mọi người xung quanh trêu chọc nên đã quyết định phá thai. Đây thực sự là những vấn đề đáng báo động!
Tóm lại, việc không trang bị đủ kiến thức về giáo dục giới tính có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tình dục, sức khỏe tinh thần của con trẻ và ngay cả chính bậc phụ huynh như chúng ta. Thậm chí, cả cuộc đời sau này của chúng cũng sẽ khó mà được chữa lành.
3. Cẩm nang giáo dục giới tính bổ ích theo từng độ tuổi
Khi nào nên giáo dục giới tính cho con? Đây chắc hẳn là thắc mắc chung của rất nhiều bậc phụ huynh. Nhiều chuyên gia cho rằng, ngay từ khi trẻ được 1 tuổi là chúng ta đã có thể giáo dục giới tính rồi. Tuy nhiên, cha mẹ cần nằm lòng những thông tin dưới đây để giúp các bạn nhỏ có nhận thức đúng đắn.
3.1. Từ 1 đến 3 tuổi
1 đến 3 tuổi được nhiều chuyên gia đánh giá là “thời điểm vàng” để trẻ phát triển ngôn ngữ. Ở giai đoạn này, ba và mẹ nên giáo dục giới tính bằng cách dạy con gọi tên những bộ phận của cơ thể như mắt, mũi, miệng và cả những vị trí được cho là nhạy cảm như mông, ngực,... Đồng thời, các bậc phụ huynh cũng cần giúp con hiểu được đâu là vị trí kín đáo của mỗi người, không nên để người khác sờ vào và không để lộ ra bên ngoài.
3.2. Từ 3 đến 6 tuổi
Khoảng từ 3 đến 6 tuổi, trẻ sẽ bắt đầu tò mò, muốn khám phá về thế giới xung quanh. Vốn từ của các bạn nhỏ được bổ sung đáng kể và hầu hết đều đã biết phân biệt giới tính. Việc của phụ huynh lúc này là thông qua những hoạt động vui chơi để chỉ cho trẻ thấy điểm khác nhau giữa nam và nữ, giúp trẻ biết cách xưng hô và ứng xử sao cho phù hợp.
h5
3.3. Từ 6 đến 11 tuổi
6 đến 11 tuổi là giai đoạn mà tư duy và trí nhớ của các bạn phát triển rất nhanh, rất mạnh mẽ. Trẻ bắt đầu có sự tò mò về cấu tạo cơ thể, về việc mình được sinh ra từ đâu và bằng cách nào. Chắc hẳn không ít bậc phụ huynh đã từng e ngại, thậm chí là không cho con mình đề cập đến vấn đề này. Đây thực sự là một sai lầm cần khắc phục.
Nếu con bạn cũng có cùng thắc mắc này, bạn hãy trả lời với chúng rằng một em bé sinh ra cần sự góp sức của ba (tinh trùng) và mẹ (trứng). Em bé sẽ lớn dần lên trong bụng mẹ như một hạt mầm, khoảng 9 tháng là hạt mầm đủ lớn và muốn chui ra ngoài. Thế là con chào đời! Ngoài ra, trẻ trong giai đoạn này cũng cần được giáo dục giới tính một cách bài bản thông qua các kiến thức môn sinh học, các hoạt động ngoại khóa ở trường,...
3.4. Từ 11 đến 18 tuổi (trẻ vị thành niên)
Đặc điểm nhận ra sự phát triển mạnh mẽ về tâm sinh lý của trẻ ở giai đoạn này chính là sự dậy thì. Khi ấy, việc các bạn bắt đầu mở rộng mối quan hệ, có cảm giác rung động với một bạn khác giới là hoàn toàn dễ hiểu. Phụ huynh không nên la mắng, cấm cản mà thay vào đó, hãy giáo dục giới tính cho con bằng ngôn từ nhẹ nhàng, giúp con nhận ra điều gì nên và không nên làm.
Các bạn nữ lúc này sẽ bắt đầu thời kỳ kinh nguyệt, bạn nam thì cần trang bị kiến thức về xuất tinh. Cha mẹ nên đồng hành cùng con và đưa ra những kiến thức đầy đủ, đúng đắn về vấn đề sinh lý. Có không ít trường hợp phụ huynh để trẻ tự tìm hiểu, thậm chí là nghe lời bạn bè nên kiến thức tiếp thu bị sai lệch, từ đó dẫn đến những hành vi thiếu chuẩn mực.
4. Tầm quan trọng và mục tiêu của việc của giáo dục giới tính ở từng độ tuổi
Giáo dục giới tính có thể hiểu là giáo dục làm người, giúp mỗi cá nhân trong xã hội sống đúng với giới tính của mình, biết yêu thương và tôn trọng sự khác biệt xung quanh. Hơn cả, mục tiêu của việc giáo dục giới tính chính là khiến con người ta học được cách trân trọng, bảo vệ bản thân trước những sự xâm hại của kẻ xấu.
Chúng ta đang sống ở thời kỳ hiện đại, nơi xã hội luôn phải đối mặt với nhiều vấn nạn về sức khỏe sinh sản. Để đương đầu với nó, giáo dục giới tính là một công việc cần được đề cao. Hy vọng bài viết này sẽ giúp các bậc phụ huynh có góc nhìn đúng đắn hơn, từ đó chung tay góp phần đảm bảo sức khỏe thể chất và tinh thần của con trẻ.
